Ergen olmak zor diye düşünüyorsanız bilin ki ergenlere bir şeyler öğretmek daha da zor.
Yetişkinlere göre düşünce yapıları farklı, risk almaya daha fazla eğilim gösteriyorlar, uykucular, duyguları yanlış okuyorlar, akran baskısına gelemiyorlar ve kendilerini kontrol edemiyorlar. Öte yandan günümüzde şanslıyız ki teknoloji sayesinde ergen beynini inceleyebiliyoruz ve nasıl çalıştığını anlayabilir durumdayız. Peki neler biliyoruz ergenlerin beyni ile ilgili ve bu bilgileri öğretmenler ya da ebeveynler nasıl olumlu yönde kullanabilir?
Ergenler Risk Alır
Ergenler risk alır. Risk alıyor olmaları cehaletten, rasyonel olmadıklarından ya da yanlış hesap yapmalarından kaynaklanmaz. Bilinçli karar verme, düzenleme, muhakeme etme gibi faaliyetlerin gerçekleştiği prefrontal korteks, ergenlik döneminde hala gelişmeye devam eder. İşte bu yüzden ergenler riske girmeme konusunda kendilerini kontrol edemiyorlar. Gelişim zihniyetine sahip olmanın en önemli avantajlarından biri risk alma ve zor ödevleri seçmektir. Eğer öğretmenler bu riskli davranışları öğrencileri kendileri denemeleri için güvenli bir ortamda cesaretlendirirlerse öğrenciler kendilerini aşabilirler.
Risk almanın önündeki en önemli engellerden biri başarısızlık korkusudur. Hataları ile dalga geçilmeyeceği ve eleştirilmeyeceği bir ortam sunulursa, öğrenciler bu korkunun üstesinden gelebilirler.
Ergenler Uykuya Dalmakta Zorlanır
Müzisyen Adele ergenlik yıllarında sürekli okula geç gelmekten neredeyse okuldan atılıyordu.O günler için hatırladıkları şunlar : “Okuldan kaçtığım falan yoktu, sadece uyanamıyordum.” Araştırmacılara göre gece iyi bir uyku çekmek gibisi yok. Bunu yapabilen öğrenciler derlserinde daha yüksek başarı elde ediyorlar.
Yetişkinler akşam 10 gibi uyku hormonu melatoninin bu saatlerde artmasından dolayı uyuklamaya başlıyorlar. Ancak hormondaki bu artış ergenlerde daha geç oluyor. Bu demek oluyor ki yorgun hissetmiyorlar. Öğrencilerin çoğunun sabah saat 8 den önce kalkmak zorunda olduklarını ve günde 8-10 saat uykuya ihtiyaçları olduğunu düşündüğümüzde yeterince uyumadıkları ortaya çıkıyor.
Yeterince uyuyamamaları uyku ile ilgili sorumluluk almaları gerektiği gerçeğini değiştirmez. Yeterli ve iyi uyumanın önemi ailede ve okulda gündeme getirilmeli, uyku ile ilgili yaygın hatalar tartışılmalı ve iyice dinlenmiş olarak uyanmak için neler yapılması gerektiği konusunda gençler aydınlatılmalı.
Ergenler Duyguları Okumada Zorlanır
Prefrontal korteks henüz gelşimini tamamlamadığı için ergenler daha çok limbik sisteme dayanırlar ki limbik sistem daha çok içgüdüsel reaksiyonlarla duyguların okunmasına sebep olur.
Yetişkinlere ve ergenler uygulanan bir testte, yetişkinlere bir insan yüzü resmi gösterildiğinde, korku, şok ya da öfke duygularından birini resmi tanımlamak için seçmeleri istenir. Tüm yetişkinler insan yüzündeki korkuyu doğru bir şekilde tespit ederken, ergenlerin sadece yarısı doğru cevabı bulabildi. Bunun olası sebeplerinden biri ergenlerin limbik sisteminin yetişkinlerin prefrontal korteksine göre daha az doğru cevaba yönlendirmesidir. Limbik sistem aynı zamanda aşırı duygusal tepki ortaya çıkardığından ergenler duyguları yanlış okuyup abartıya eğilimli olabilirler.
Böyle durumlar için kolay bir reçete yok. Zaman ve sabır şart. Ne demek istediğiniz konusunda açık ve net olun, böylelikle gençlerin kişisel farkındalık geliştirmelerine yardımcı olabilirsiniz.
Ergenlerin İradesi Daha Zayıftır
Ergenlerde irade gücünün zayıf olması sadece prefrontal lobun halen gelişmekte olmasına bağlı olmayıp aynı zamanda beynin ödül ve yenilik peşindeki bölümünde artan aktivitedir.
Zor olsa da irade gücü kuvvetlenebilir. Seçeneklerden biri konsantrasyon ve hafıza gerektiren durumlarda dikkati dağıtan unsurları kısıtlamaktır. Öğrencilerle dikkatlerini neyin dağıttığı konusunda konuşmak, örneğin cep telefonlarını kaldırmalarını istemek iyi bir fikir olabilir.
Son olarak,
Ergen olmak zor. Hayatınızı değiştirecek sınavlardan geçiyorsunuz ve aynı zamanda beyninizde büyük değişimler oluyor. Kendi davranışlarını yönetme sorumluluğu gençlerde olmakla beraber karşılaştıkları zorlukları ve değişimleri anlayarak onlara bu yolda eşlik ve rehberlik edebilecek olanlar da ebeveynler ve öğretmenler.
Eğer daha fazla bilgi arıyorsanız İzotomi’yi kontrol edin ya da bu kitabı gözden geçirin.
Kaynak: The Guardian/Teacher Network
İYİ YALANMAMIŞ AYI
Ralph Waldo Emerson ‘ın aşağıda hayatın hakkını vermek ile ilgili sözleri ebeveyn olmanın hakkını vermek ile aynı anlamı içeriyor aslında : Sıklıkla ve ağız dolusu gülmek; akıllı insanların saygısını, çocukların…
İLK İŞ GÜNÜNDE KOVULMANIN 10 YOLU
İlk iş gününüzde işten çıkarıldınız mı ya da birini ilk iş gününde işten çıkarmayı düşündünüz mü? İlginç gelebilir ama her birimizin başına gelebilir. Gelin bir örnekle duruma bakalım. Sevgili Yeşim,…
ARAŞTIRMA SONUÇLARI: GENÇLERİN 30 YAŞ HAYALİ NE?
30 yaşınıza geldiğinizde ortalamanın üç katı maaş alıyor olmaya ne dersiniz? Kulağa iyi geliyor değil mi? İngiltere’de ergenlik çağındaki iyimser gençlere de fikir iyi gelmiş ki 2000 in üzerinde 13-19…