Bebekler, komik suratları taklit eder. Okul öncesi çocuklar; karakterler ve senaryolar hayal ederler. Beş yaşına gelen çocuklar, tam teşekküllü bir tiyatro sahnesini hayal etme becerisine sahiptirler. Her şey hayal gücüyle ilgilidir.
0-2 Yaş
Deniz, ona özenle yaklaşan bakıcısının kollarında kıvrılmışken, içeceğini kendi şişesinden içer. İkinci ayda, yukarı bakar ve bakıcısının komik surat mimiklerini taklit etmeye başlar. Kaşlarını yukarı kaldırır ve ağzını açar. Birkaç ay sonra yürüme çağına geldiğinde, bu sevgi dolu eylemleri yeniden canlandırmaya başlar. Bebeğini dikkatlice kucağında tutar ve besliyormuş gibi yapar.
Bebekler, etraflarındaki insanların yüz ifadelerini ve jestlerini taklit etmek için inanılmaz bir yeteneğe sahiptir. Gördükleri, hissettikleri, duydukları şeyleri hatırlamalarını sağlayan gelişmiş bir hafızaları vardır. Bu rol yapma oyunları ve sıcak anılar, yürüme çağındaki dönemde yaratıcı rol yapma oyunları oynayabilmeleri için temel oluşturmaya yardımcı olur.
Gerçek Hayat Sembolleri
12 ile 14 aylıkken, çoğu küçük çocuk oyuncakları belirli ve uygun şekillerde kullanmaya başlar. Bir yaşındaki Uygar, topun atmak için ve oyuncak arabanın itmek için olduğunu bilir. 6 ay içinde sembollere dayanan oyunlar başlar ve Uygar, blok oyuncaklarını kullanarak arabaları için bir garaj inşa etmeye başlar.
Uygar, 2. yaş gününde heyecanla bağırır: “Baba, bebek, git, git!” oyuncak arabanın üzerine iki parmağını koyar ve arabasını masanın etrafında iter. Yaşamdaki gerçek olayları anlamak için hayal gücünü kullanır. Örneğin; babasının kendisini arabaya alıp markete götürmesi gibi. Uygar’ın hikâyeleri basittir ve kendi deneyimlerine dayanır. Ancak karakterleri, eylemleri ve ortamları kullanarak hikâyeler yaratma ve onları söze dökme yeteneğini geliştirir.
Fantastik Oyunlar
Çocuklar iki yaş dönemindeyken yavaş yavaş daha yaratıcı oyunlar oynamaya başlar. 2 yaşındaki bir grup çocuk, bir koltuğu otobüs gibi düşünerek oyun oynayabilir ve bir yetişkinin eğlenceli iş birliği ve önerileriyle bir hayvanat bahçesine ziyarete gitmiş gibi hayal kurabilir.
Bununla birlikte, küçük çocukların fantezi ile gerçeklik arasındaki çizgiyi kavraması oldukça kırılgan bir temele sahiptir. Uras hayvanat bahçesindeki bir aslan gibi davranarak yüksek sesle kükrediğinde oyun arkadaşı Ege korkar. Ege, arkadaşı gerçekten aslan olabilir mi diye merak eder çünkü Uras, gerçek bir aslan gibi ses çıkarmaktadır.
Hayal Gücünün Beslenmesi
Yürüme çağındaki çocukların yaşadıkları deneyimlerin, oynadıkları oyunlar üzerinde etkisi vardır. Güvende ve mutlu hisseden bir çocuk, daha yaratıcı oyun sahneleri geliştirmekte zorlanmayacaktır. Rahatlatıcı sarılmalar ve öngörülebilir rutinler, çocuğun anlamlı oyunlar geliştirmek için ihtiyacı olan odaklanmış enerjiye sahip olmasına yardım eder. Çocuk 3-4 yaşına geldiğinde hayali oyunları için sahneler yaratabilmeye başlar.
Siz Ne Yapabilirsiniz?
Ebeveynler, çocuklarıyla olan etkileşimler ve sundukları oyuncaklarla, küçük çocukların hayal etme rol yapma yeteneklerinin gelişmesinde önemli bir rol oynarlar. Çocuğunuzu hayal gücünü geliştiren aktivitelere davet edin.
Bebeğinize çeşitli oyuncaklar verin; sallaması için çıngırak, dokunması için sıkınca ses çıkaran oyuncaklar veya blok oyuncaklar. Bunları keşfetmek, bebeğin oyuncakların farklı amaçları olduğunu öğrenmesine yardımcı olur. Bu, sembolik oyuna doğru atılan önemli bir adımdır.
Sembolik oyun başladığında, net amacı olan oyuncaklar sunun. İlk doğum gününü geride bırakan çocuklar, belirli işlevlere sahip, sahne kurmaya yardımcı olan oyuncaklardan hoşlanır. Örneğin; plastik kaşıklar, tabaklar ve küçük bir oyuncak fırın, yemek pişirme ve yeme oyunları kurmaya yardımcı olacaktır.
Birlikte oynayın ve öneriler sunun. 2 yaşındaki çocuklar bazen oyunlarını geliştirmek için biraz yardıma ihtiyaç duyarlar. Örneğin; çocuk çorba yapıyormuş gibi yapıyorsa ama bir sonraki adımda ne yapması gerektiğini bilmiyorsa, ona çorbayı bir kâseye dökmesini önerebilir ve “Çok lezzetli olmuş.” gibi cümlelerle oyununu destekleyebilirsiniz.
Bu dönemde, bebeklere yumuşak kapaklı ve küçük boyutlu kitaplar verilir. Bu, hem kitaba daha kolay dokunmalarına hem de fiziksel zarar görmemelerine olanak sağlar. Ayrıca müzikli kitaplar da bu yaş grubu için önerilir. Kitaptan çıkan sesleri taklit etmeleri gelişimlerini olumlu yönde etkileyecektir. Bu yaş grubu için önerilen kitaplardan bazıları şunlardır: