fbpx

ÇOCUĞUNUZUN MİZACINI BİLMEK

yazar

Kulağa gelen müzik tekse onu oluşturan notalar farklıdır

Halil Cibran

Sınıfça gittiğimiz yemekte anneler ile sohbetteydik. Oğlumun bir arkadaşı oynayan diğer çocuklardan ayrılıp yanımıza gelerek annesinden yeni aldığı yapbozu istedi. Annesi bize dönerek:

“İşte bu hep böyle.” dedi. “O kadar sosyalleştirmeye çalışıyorum yok fayda etmiyor. Hadi git arkadaşlarınla oyna!”

Çocuktan ses çıkmadı. Anne birkaç kere daha tekrarladı çocuk gene cevap vermedi. “İşte gördüğünüz gibi.” dedi . “Bir de sessiz inat ki sormayın.”

Diğer anne de konuya dahil oldu.

“Boşver böyle olması daha iyi, benimki de aşırı sosyal, ayrıca hiç susmuyor, nerede eğlence orada… Bir de sabırsız…. Babası da öyle 20 senedir evliyiz değişen bir şey olmadı , derler ya “Can çıkar huy çıkmaz.”…

Aslında çocuklarında eleştirdikleri bu özelliklerin yaşam boyu değişmeyen, insanların istek, ihtiyaç, motivasyon ve arayışlarını belirleyen kişiliğin yapısal çekirdeği “mizaç” olduğunun farkında değillerdi ve onları değiştirebileceklerini düşünüyorlardı.

“Mizaç” kişilerin doğuştan gelen temel özellikleridir. Kişilik ise bir kişinin hem doğuştan getirdiği özellikleri, hem aile ve çevreyle ilişkileri sırasında kazandığı davranışların bütünüdür. Kişilik özelliklerinin belirgin, yerleşik ve süreklilik kazanmış , kararlı olan kısımları ise karakteri oluşturur. Örneğin aynı ailede yetişen 2 çocuktan biri çok baskınken, diğerinin pasif ve çekingen olması kişilk eğiliminin öz yapısına yani mizaca vurgu yapmaktadır. Mizaç karakter yapısına temel eğilimi ve alt yapıyı gösterir. Gene başka bir örnekle elimizde süt, krema, un, meyve varsa bundan çikolatalı pasta yapmamız mümkün değildir ama ortaya muhteşem bir meyveli kek veya puding çıkabilir.

Tüm iletişimlerimizde (anne-çocuk, karı-koca, çalışan-patron, arkadaş vb.) kişilerin mizaç özelliklerini bilmek iletişimi çok daha güçlü hale getirmektedir. Mizaç tipleri 9 ana kanat olarak betimlenmektedir.

Kusursuzluk ve Düzen İsteyenler: İdealist, davranışlarında akılcı tutarlı, mükemmelliyete yönelimli, titiz, düzenli, kontrollü, yargılamaya eğilimli

Güç ve Hakimiyet Kuranlar: Aktif koruyucu, etkin olan, önderlik eden, hükmedici, girişimci, kudretli , dayanıklı, otoriter, çabuk öfkelenmeye eğilimli

İç Dengesini ve Huzurunu Koruyanlar: Bütünlüğü bozmayan, rahata odaklı, uyumlu, sakin,eyleme geçmekte zorlanan, çatışmadan kaçınmaya eğilimli

Sevgi ve İlgi Bekleyenler: Duygularını gösteren, ihtiyaçlara duyarlı, ilişki odaklı, sıcakkanlı, dışadönük,yardımsever, ölçüsüzce vermeye eğilimli

Başarı ve Hedef Odaklılar: Hedefine kitlenen, pratik, iş odaklı, kendini motive eden, yetkin olmaya çalışan, hayranlık uyandıran imaja sahip olmayı önemseyen, aşırı hırslı olmaya eğilimli

Bireysellik ve Özgünlük Sevenler: Sıradışı, yaratıcı ve estetiki bakış açısına sahip, duygusal derinlik taşıyan, kendini bulmaya çalışan, sezgiye ve insana dokunan düşüncelere eğilimli

Her Şeyi Tam Bilme Ve Anlama Peşindekiler: Analitik gözlemci, araştıran ve düşünen, kendine güven ve yeterliliğe çalışan, mantık odaklı, içedönük, asosyal olmaya eğilimli

Tedbirli Ve Hayata Karşı Destek / Yeterlilik Arayanlar: Bilgi ve veri toplayan, tehlike, risk ve zararlardan kaçınan, güvenli karar ve eylem arayan,tüm ihtimalleri gözeten, planlı, hesap yapan, sakin, uyumlu, endişeli olmaya eğilimli

Yenilik Ve Haz Arayanlar: Kurgulayan, hayal eden, keşfeden, inovatif,meraklı, sabırsız, dikkati kolay dağılan, dışadönük, kısıtlanmaya dirençli, kolaya ve hazza eğilimli

Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ziya Selçuk Dokuz Tip Mizaç Modeli’ni (DTMM) şu şekilde özetlemektedir. “Herhangi bir kişilik veya yetenek testi belli sınırları taşıyor. Bu modelde her bir mizaç tipinin kanatları var ve insan eşzamanlı olarak hem bu ana mizaç yapısını taşıyabilir hem de bir kanada kayabilir. Bunları bilmek öğrenciyi bir bütün olarak ele almayı sağlar.”

Çocuğun mizacını bilmek bize onu daha iyi tanımak, ihtiyaçlarını görmek, motive etmek, gelişimi için uygun ortamları sağlamak adına yol gösteririr. İzotomi çalışmaları sayısal veri analizlerinde çocuğun ana mizacı, kanat mizacı belirlenerek mizacın kendisine özgü olumlu potansiyelleri veya olumsuz riskleri değerlendirip öğrencinin mizaç yapısına uygun yaklaşım stratejileri sunulmaktadır. Buna stres altında ve rahat ortamda sergileyebileceği özellikler eklenerek aileye ve öğretmenlere tavsiyeler verilmektedir.Ailenin veya eğitimcilerin bu özellikleri bilerek çocuğa yaklaşmaları çocuğun eğitim ve sosyal yaşamda sağlıklı desteklenerek gerçek potansiyellerini ortaya koymalarına yardımcı olur. Bu da öncelikle öğrencinin bireysel farklılıklarını anlamak ve bunlara saygı duymak ile mümkün olur.

Bireysel farklılıklar aynı gökkuşağının değişik renkleri gibidir. Çocuklarımız bizim istediğimiz renkleri değil kendi renklerini giyip ışıl ışıl parlayarak muhteşem bir gökkuşağının parçası olabilirler. Bunun için sadece kafamızdaki perdeleri aralayıp bu harika renklerin içeriye girmesine izin vermemiz yeterli…

YKS 2022 tercih süresi bitti ama neler kaldı

Dün itibari ile YKS 2022 tercih süresi bitti. Geçirilen bir seneye bakıldığında özellikle öğrenciler açısından çok ciddi stres oluşturan zor bir sürecin sonuna gelinmiş oldu. Öğrencilerin çoğu bu süreçten ciddi…